سرمایه‌های اجتماعی، به عنوان پایگاه استراتژیک توسعه

قسمت نهم: بانوان، سرمایه‌های ارزشمند اجتماعی(بخش اول)

مهندس غلامعلی ترابی

یکی از موضوعات اصلی در توسعه، میزان بهره‌گیری صحیح از توانمندی‌ها و استعدادهای نیروی انسانی جامعه است. بر این اساس، باید فرصت‌هایی برای ایجاد مشارکت عادلانه جهت اقشار جامعه فراهم نمود، تا همه از مزایای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و آموزشی بهره مند گردند.در عرصه‌ی جهاني، زنان به عنوان نیروی کار و كارآفرينی، در زمينه‌هاي صنعتي، توليدي و خدماتي، منشأ خدمات بزرگي بوده و نقش آنان به عنوان موتور پیشرفت اقتصادي و صنعتي، بسیار پررنگ است.امروزه همگان بر این باورند که زنان نیمی از منابع جامعه می‌باشند و باید سعی نمود تا نقش و مشارکت آنان در فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی جامعه پررنگ شود؛ چرا که زنان در پی‌ریزی ابعاد انسانی پیشرفت، نقشی اساسی دارند و مشاركت آنها برای دستیابی به پیشرفت سیاسی و اقتصادی، امری ضروری است. به همین دلیل، به هر میزان بر روی آموزش و مهارت‏ آموزی زنان برنامه‌ریزی و سرمایه‏گذاری گردد، بر روی مشارکت اقتصادی و سیاسی، اثر مستقیم و غیرمستقیم دارد. نيروي عظيم زنان، به طور رسمی و غیر رسمی، فعالیت‌های ارزشمندی در جامعه انجام می دهند و فعاليت و اشتغال آنها در جامعه، باعث تبدیل استعدادهاي بالقوه‌ به بالفعل مي‌گردد؛ که در این صورت، نه تنها دركسب درآمد و رفاه خانواده موثر واقع مي‌شوند، بلكه يك منبع سرمايه گذاري براي كشورشان نيز خواهند بود .حضور زنان در عرصه‌های مختلف، سبب رشد امور اقتصادي و اجتماعي جامعه مي‌گردد و می‌توانند در عرصه‌ی اقتصادي، براي بهبود و بهره وري، افزايش اثربخشي و تقويت جايگاه رقابتي موثر واقع شوند و کشور را به پیشرفت اقتصادي پايدار برسانند.اگر جامعه‌اي بخواهد سعادتمند باشد و با مشکلات روبرو نشود، بايد در جهت رشد و ارتقای اجتماعي و فرهنگي زنان سرمايه‌گذاري نماید؛ چرا که رشد فرهنگي و اجتماعي زنان، در سايه‌ی بالابردن آگاهي‌هاي آنان میسر خواهد شد.به جرأت مي‌توان گفت كه آموزش زنان، در حكم آموزش خانواده است و ارتقاء سطح آگاهي و توانمندي زنان، سبب افزايش سطح آگاهي جامعه در زمينه‌هاي مختلف، از جمله امر مشاركت خواهد شد و اين موضوع، اهميت نقش زنان در تحقق امر مشاركت را برجسته‌تر مي‌نمايد.اگر بخواهیم نگاهی به شرایط حضور زن در عرصه‌های مختلف در کشورمان بپردازیم، باید گفت که در نگاه اول، زن در حفظ و ارتقای سلامت جسمی، روانی، عاطفی و اجتماعی فرزندان و جامعه، بدون جایگزین است و با بر عهده داشتن مسوولیت خطیر پرورش نسل آینده، به گونه‌ای مؤثر در روند توسعه‌ی اجتماعی نقش دارد.در کشور ما، زنان داراي استعداد، توانايي‌ و قابليت‌هاي بالايي هستند و مي‌توان از وجود آنها در روند برنامه‌هاي توسعه‌ی كشور بهره گرفت، که از آن جمله می‌توان به خودباوري، برخوداري از تحصيلات عاليه و تخصص‌هاي علمي و فرهنگي بالا، امكان دستيابي به مسووليت‌هاي مهم مملكتي و از همه مهمتر، شرايط مناسب فردي بانوان ایرانی نظير شجاعت در اظهار نظرها، تصميم‌گيري‌ها وفعاليت‌ها و علاقه‌مندي جهت مشاركت در فعاليت‌هاي اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي اشاره نمود.امروزه زنان در عرصه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، حضوری موثر و فعال دارند و می‌بینیم که زنان ایرانی از خانه تا مزرعه، ازمجامع بین المللی تا میادین ورزشی، از هیأت دولت تا کرسی دانشگاه، از حوزه‌ی نشر و تألیف تا رسانه‌ها و از حوزه‌ی هنرتا فرهنگ، حضور دارند.از سویی، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، با توجه به مقام رفیع زن و نقش و جایگاه ویژه‌ی او در خانواده و اجتماع، توجه کافی به زن و حقوق او نموده است. این قانون، دولت را موظف می‌نماید تا ضمن ایجاد زمینه‌های مساعد برای رشد شخصیت زن، حقوق وی را در تمام جهات، با رعایت موازین اسلامی تضمین نماید.زنان ما در رشد، پرورش، آموزش، تربیت و نگاهداری و نگاهبانی از جامعه، نقش به سزایی دارند که خود از مهمترین فعالیت‌های تاثیر‌گذار فرهنگی و اجتماعی به شمار می‌رود و بخشی از حضور آنها در کانون خانواده، به معنی خدشه دار شدن مشارکت سیاسی و اجتماعی آنها نیست.بر این اساس، تقویت مشارکت زنان جهت رشد و اعتلای جامعه، امری ضروری است و هم اکنون شاهدیم که دولتمردان و سیاستمداران ما، به اهمیت نقش زنان در پیش برد اهداف جامعه و نقش آنها در توسعه‌ی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی واقف شده‌اند و شرایط را برای حضور زنان در این عرصه‌ها فراهم نموده‌اند و شاهدیم که در حال حاضر، زنان ایرانی به راحتی به عرصه‌های ‌سیاسی و اجتماعی و ورزشی کشور واردشده، حتی برای گرفتن برخی پست‌ها و مناصب مدیریتی سیاسی، مانعی پیش روی خود نمی‌بینند.