بسم الله الرحمن الرحيم
■ مهندس غلامعلی ترابی
مسکن مهر(بخش دوم) :
در ارتباط با مزایا و محاسن مسکن مهر، نظرات مختلفی ارایه شده و اگر چه اکثراً در اظهار نظرها، معایب آن را بیشتر از محاسنش دانسته‌اند، اما نمی‌توان تأثیرات مثبت این طرح در جامعه، از جمله امیدآفرینی و توجه به مسکن اقشار آسیب پذیر را نادیده گرفت.
بر این اساس، می‌توان گفت که مسکن مهر با تمامی مسایل، مشکلات و کاستی‌هایی که برای آن متصور شده‌اند، به عنوان یکی از طرح‌های کلان ملی، به دلیل سیاست‌های حمایتی و حضور و پیگیری‌های دولت در این عرصه، تا حدودی اهداف خود را از حیث رفع کمبود مسکن از طریق ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا و ساختن سرپناه برای افراد کم درآمد، به ویژه اقشار آسیب پذیر جامعه، محقق ساخته است.
از مزایای این طرح، می‌توان به ارزان‌سازی، پرهیز از تجمل گرایی، افزایش امید به خانه دار شدن در اقشار کم درآمد جامعه، استفاده از تسهیلات ارزان قیمت با بوروکراسی کمتر از تسهیلات قبلی اشاره کرد.
طرح مسکن مهر، طرحی بود که افتتاح آن در راستای جلوگیری از بالا رفتن قیمت مسکن در کشور بود و در آن مقطع، نتایج خوبی را به دنبال داشت. با وجود اینکه اغلب مجتمع‌های احداث شده در این طرح، در حومه‌ی شهرها و روستاها ساخته شدند؛ اما به طور کلی طرحی قابل توجه برای کمک به اقشار کم درآمد و مستاجرانی بود که بعید می‌دانستند بتوانند صاحب خانه شوند.
همچنین می‌توان گفت که مسکن مهر، موجب کاهش چالش‌های بزرگی در اقتصاد کشور شد و در مواردی همچون کنترل نقدینگی؛ افزایش شتاب گردش پول؛ رونق بخشی به منابع بانکی و افزایش فرایند تسهیلات دهی بانک‌ها موفق بود.
مزیت دیگر این طرح، به جریان انداختن مجدد بازار مسکن بود. پیش از این طرح، مسکن دچار رکود بی‌سابقه‌ای بود. با اجرای این طرح، بازار ساخت و ساز و خرید و فروش مسکن مجدداً به جریان افتاد.
تاثیرگذاری مثبت دیگر مسکن مهر، در زمینه‌ی اشتغال زایی بود. آن هم زمانی که بازار کار، همچون بازار مسکن اوضاع خوبی را تجربه نمی‌کرد. این طرح با به راه انداختن صنایع مرتبط با مسکن و شهرسازی، بازار کار را رونق بخشید. همچنین صنعت آهن، سیمان، گچ و دیگر انواع مصالح ساختمانی را دگرگون کرد.
این طرح، امید به خرید خانه را در میان بخش‌های کم‌درآمد مردم بالا برد و امکان بهره‌برداری از تسهیلات مسکن مانند وام کم بهره فراهم شد.
با توجه به آنچه بیان شد، از دیگر مزایای مسکن مهر می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- بهره مندي دهک‌هاي پایین جامعه از تسهیلات دولتی.
- ایجاد تاثیر مثبت در کاهش قیمت مسکن و ارزان‌سازي آن به دلیل ساخت مسکن در تیراژ بالا و پایین آمدن سهم هزینه‌هاي ثابت مثل هزینه های مثل نقشه کشی، نظارت، نیروي انسانی و …).
- توسعه‌ی مجتمع‌های آپارتمانی و عمودي و ایجاد ظرفیت‌های جدید
- توجه بیشتر به گروه‌هاي کم درآمد شهري و روستایی در راستای عدالت اجتماعی
- تولید مسکن منطبق با استطاعت مالی گروه‌هاي کم درآمد
- تبدیل مسکن از کالاي سرمایه‌اي به کالاي مصرفی بادوام
- مدیریت زمین به عنوان یکی از سیاست‌هاي مهم در بخش مسکن و حذف قیمت آن از فرایند
ساخت و ساز - تاثیرات مثبت اجتماعی از قبیل کمک به ازدواج جوانان، افزایش امید به زندگی و …
- تاثیر در عدم افزایش سکونتگاه‌هاي اسکان غیررسمی.
در شماره‌ی بعد، به معایب و کاستی‌های طرح مسکن مهر خواهیم پرداخت.
