مهندس غلامعلی ترابی
در جامعه‌ی امروزی که رشد سریع علم، فناوری و اطلاع رسانی، جهان را به دهکده‌ی کوچکی تبدیل کرده و کشور ها می‌کوشند تا با تبلیغات گسترده و بی‌حد و مرز خود، ضمن تاثیرگذاری بر دیگر جوامع، زمینه ی رشد و توسعه‌ی اقتصادی خویش را در خارج از مرزهای جغرافیایی فراهم سازند، صنعت گردشگری، یکی از بزرگ‌ترین و پربازده‌ترین فعالیت‌های اقتصادی دنیاست که به عنوان یک منبع تأمین درآمد پایدار در کشورها به شمار می‌آید و در حال تبدیل‌شدن به یکی از ارکان اصلی اقتصاد تجاری جهان است و بسیاری از برنامه‌ریزان و اقتصاددانان، صنعت گردشگری را به‌عنوان مهم‌ترین رکن ایجاد توسعه‌ی پایدار می‌دانند. صنعت گردشگری، سومین صنعت دنیا بعد از نفت و خودرو محسوب می‌شود و نقش مهمی در اشتغال زایی و درآمدزایی کشور ها ایفا می کند. این صنعت می تواند موجب رونق اشتغال در بخش های خدماتی، هتل ها، رستوران ها، زائرسراها، مراکز اقامتی و بومیان مناطق شود. اگرچه گردشگری به تنهایی نمی‌تواند منجر به توسعه‌ی کشورها شود، ولی خواسته یا ناخواسته، ورود گردشگر، نیاز به تغییر و ایجاد امکانات جدید و بهینه سازی بسترهای مورد نیاز دارد که در نهایت، باعث افزایش زیرساخت‌های مختلف یک کشور یا یک منطقه‌ی جغرافیایی خواهد شد و در درازمدت، توسعه را در پی خواهد داشت. هم اکنون در تقسیم‌بندی جهانیِ صنایعِ پردرآمد، صنعت توریسم، پس از صنعت نفت و خودروسازی، در رده سوم قرار دارد و به شیوه های مختلف، روی مبادلات فرهنگی، اجتماعی و و اقتصادی جهان تاثیر گذاشته است. امروزه، این صنعت به بازدید از جاذبه ها محدود نمی شود؛ بلکه انواع بسیار گوناگونی دارد که در سراسر جهان در حال توسعه است و به گونه‌ای رشد می کند که حتی مکان های بسیار دور افتاده و غیر قابل دسترس نیز به جاذبه ای تبدیل گردد که مردم، تمایل به حضور در آنجا را داشته باشند. با ذکر این مقدمه، باید گفت اگر چه جمهوری اسلامی ایران از نظر وجود جاذبه های گردشگری در ردیف ده کشور برتر دنیا قرار دارد، اما از نظر جذب توریسم و گردشگر، نه تنها در بین کشورهای دنیا بلکه در بین کشورهای خاورمیانه هم جایگاه مطلوبی ندارد. متأسفانه باوجود اینکه درتمامی برنامه‌های توسعه‌ی پنج‌ساله‌ی کشور، بر رهایی از اقتصاد تک‌محصولی متکی بر نفت تأکید شده، ولی توفیق چشم‌گیری در این زمینه به دست نیامده است. بر همین اساس، رشد و توسعه ی صنعت توریسم در ایران، به عنوان یکی از راهکارهای عملی رهایی از اقتصاد تک‌محصولی و متنوع سازی منابع درآمدی، باید بیش‌ازپیش موردتوجه برنامه‌ریزان و سیاستگذاران کشور قرار گیرد. امروزه، شاهد هستیم که به دلایل مختلف و شرایط حاکم بر اقتصاد کشور، درآمدهای عمومی دولت کاهش‌یافته و ارایه ی خدمات شهروندی با سرعت کمتری انجام می‌پذیرد. در این وضعیت، مدیران شهری می‌توانند با توجه ویژه نسبت به صنعت گردشگری، از این حوزه کسب درآمد داشته باشند، زیرا تنها صنعتی که می‌تواند در این شرایط سودآوری مطلوب و بدون ریسکی را حاصل نماید و باعث درآمدزایی شود، صنعت گردشگری است. البته نمی‌توان از این واقعیت غافل شد که برای نیل به اهداف مورد نظر در عرصه‌ی گردشگری، باید ارکان و زیرساخت‌های لازم را جهت تسهیل امور فراهم ساخت که بخشی از این ارکان، به میزان توجه دولت و مجموعه ی حاکمیتی به این امر و هموار ساختن راه برای سرمایه گذاران بخش خصوصی و نیز تبیین سیاست های گردشگرپذیری بستگی دارد و برخی نیز به تلاش، همت و اراده ی مسوولین محلی و منطقه‌ای بر‌می‌گردد. صنعت گردشگری علاوه‌بر ارزآوری فراوانی که از ورود مستقیم گردشگران عاید کشورمان خواهد کرد، بطور غیرمستقیم با به جریان انداختن صنایع حمل و نقل اعم از ریلی، جاده‌ای، هوایی و دریایی، افزایش میزان صادرات غیرمستقیم کالا و معرفی و شناساندن فرصت‌های جدید سرمایه‌گذاری به اتباع سایر کشورها، می‌تواند نقش به‌سزایی در رونق کسب کار بنگاه‌های کوچک و متوسط و کاهش نرخ بیکاری در کشور و استان و کلان شهر شیراز ایفا کند. فقدان برنامه ریزی منظم و زیرساخت‌های مناسب گردشگری و همچنین کمبود توان ترابری زمینی و هوایی و بحران سرمایه گذاری باعث شده تا نتوانیم از گردشگری بهره ببریم. همچنین طی سال‌های گذشته، دولت سرمایه گذاری چندانی در بخش گردشگری انجام نداده و از سرمایه گذار خصوصی هم حمایت نشده است، از طرفی افزایش مالیات ها باعث شده تا بخش خصوصی رغبتی برای ورود به این حوزه نداشته باشد. از سوی دیگر، باید گفت که نرخ رشد واقعي گردشگر و خصوصيات رشد، بستگي به برنامه ریزی ها و تلاش‌هايي دارد كه از سوی مدیران مربوطه اعمال می‌شود.
دیدگاهتان را بنویسید