سرمایه‌های اجتماعی، به عنوان پایگاه استراتژیک توسعه

قسمت ششم: جوانان، سرمایه‌های ارزشمند اجتماعی(بخش سوم)

غلامعلی ترابی

بدون تردید در بین تمامی مراحل عمر آدمی، هیچ مرحله‌ای همچون ایام جوانی نیست. واژه‌ی جوان، یادآور حیاتی پر نشاط و همراه آن، تلاش و کوشش بی وقفه در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است؛ زیرا جوان، مجموعه‌ای از استعداد‌ها و مملو از نیروهای ذخیره شد‌ی آماده به کار است.جوان، خود را عضوی از جامعه و نیازمند معاشرت و همدلی می‌داند و متمایل به فعالیت اجتماعی و مشارکت جمعی است و می‌خواهد به خانواده، کانون یا گروهی وصل باشد.جوانان امروز، با توجه به رشد فضای مجازی و رسانه‌ها، اطلاعات و سواد اجتماعی بالایی دارند و از جهتی نیز با توجه به شور جوانی، توان بالایی در زمینه‌ی ارایه‌ی تخصص خود دارند.از سویی نیز کشور ما از نظر جوانی جمعیت، هم اکنون در شرایط مطلوبی قرار دارد و امروزه با حجم قابل توجهی از دانش آموختگان دانشگاهی جوان و با انگیزه مواجه هستیم که بهره‌برداری از این موقعیت، فرصتی طلایی و منحصر به فرد برای کشور است و تحقق این امر، مستلزم توانمندسازی جوانان و فراهم کردن بسترهای لازم برای توسعه‌ی اقتصادی، گسترش فرصت‌های شغلی، سرمایه گذاری مطلوب، بهبود کیفیت سرمایه‌ی انسانی و فراهم کردن فرصت‌هایی برای حضور و مشارکت در عرصه‌های مختلف جامعه می باشد. در این راستا، توجه به اشتغال جوانان و استفاده از شرایط جمعیتی به وجود آمده از طریقبهره‌وری که هم منجر به رشد اقتصادی و هم منجر به بهبود توزیع درآمد در کشور می‌شود، باید در دستور کار سیاستگذاران و برنامه‌های اقتصاد ایران قرار گیرد.از طرفی آینده‌ی کشور، با توجه به نرخ رشد جمعیت، آینده‌ی سالمندی را پیش رو دارد. بنابراین، چنانچه از نسل جوان خوب استفاده نشود، آینده تضمین شده نخواهد شد؛ زیرا جمعیتی که به طرف سالمندی برود، هشداری جدی در پی دارد. به همین دلیل، باید در عمل زمینه برای به کارگیری جوانان فراهم شود.به هر حال، کشور ما یک کشور در حال توسعه، با جمعیت جوان است که با کمی دقت نظر و البته با فراهم کردن زیرساخت‌های فکری و اجتماعی، می‌توان هم از این نیروی عظیم، در راستای نیل به اهداف نظام و توسعه‌ی قدرت ایران اسلامی در عرصه های علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بهره برد و هم روحیه خود باوری، توانمندی و اقتدار را در بین نسل آینده‌ی این سرزمین زنده کرد.مروز و بعد از گذشت بیش از چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، به نظر می‌رسد ارتقای سرمایه‌ی اجتماعی با استفاده از ظرفیت جوانان، یک نیاز اساسی است و باید حل مشکلات جوانان در اولویت قرار گیرد و جوانان را در فعالیت‌های مختلف جامعه مورد توجه قرار دهیم.از نگاه دیگر، جوانگرایی در حوزه‌ی مدیریتی و اجرایی کشور، یکی از ضروریاتی است که می‌تواند انرژی و پویایی قابل توجهی را در ابعاد گوناگون ایجاد کند و کافی است که به جوانان اعتماد شود و از انرژی و توانمندی آنان در عرصه‌های مختلف استفاده گردد.نیروی جوانی که مرحله به مرحله مقدمات فعالیت در فضای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را درک کند، می‌تواند با اتکا به هوش اجتماعی بالا و تلاش پرشور دوره جوانی، در یک افق کوتاه‌مدت، تجربه و توانایی خود در مراحل مختلف قبول مسوولیت را بالا برده و خود را برای پذیرش مسوولیت‌های جدی‌تر آماده سازد؛ لذا این مسأله، به راحتی و با مدیریتی دقیق و علمی قابل حل است و نظام جمهوری اسلامی، می‌تواند با اتکا به این سیاست، از نیروی متخصص و جوان خود به نحو احسن استفاده کند.اگرچه در برخی از حوزه‌های بسیار حساس، به مدیران کار کشته، کار آزموده، مجرب و حرفه‌ای نیاز است، ولی نمی‌توان از ذهن خلاق، سازنده و نبوغ عالی جوانان در عرصه‌های مدیریتی غافل شد.بر این اساس، باید فرصتی برای جوانان فراهم آید تا نبوغ و خلاقیت خود را نشان دهند و چرخش چرخ‌های صنعتی و اقتصادی و نیز فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی با حضور این قشر، سریع‌تر و موثرتر باشد.در این ارتباط، صاحب‌نظران و کارشناسان اجتماعی و اقتصادی متفق‌القول هستند که از تجربه، ر‌اهنمایی‌ها و مشورت‌های مدیران کار آزموده و موفق، باید برای رشد و پیشرفت جوانان خلاق و با انگیزه استفاده کرد تا پیشرفتی اثرگذار، در تمامی زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مشاهده کرد.ما حصل کلام اینکه با جوانگرایی و استفاده از نیروهای جوان و فعال در عرصه‌های مختلف جامعه، می‌توان شاهد حضور موثر، پر رنگ، کارآمد و فعال مدیران جوانی بود که نقش ارزنده‌ای در توسعه، پیشرفت و بالندگی کشور خواهند داشت.